یادداشت| لشکر مهندسان کارآفرین وارد بازار کار ایران می‌شوند

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، رسـالت آموزش‌های دانشـگاهی در عصـر جدیـد نسـبت بـه گذشـته تغییـر کـرده اسـت. در ایـن عصـر دانشـگاه بایـد افـرادی را پـرورش دهـد کـه به جـای حفـظ و ذخیـره اطالعـات، توانایـی طبقه بنـدی، تحلیـل و ترکیـب اطلاعـات، مهارت‌های حـل مسـئله، مهارت‌های ارتباطـی، مباحثـه، فنون مذا کـره و مهارت‌های مدیریتی و فنـاوری داشـته باشـند تـا بتواننـد بـا تغییـرات سـریع صنعتـی و اجتماعـی بـه همسـویی مؤثـری برسـند.

ایـن درحالـی اسـت کـه یکـی از تغییـرات کلیـدی کـه بایـد در مرا کـز آمـوزش عالـی و سازمان‌های یادگیرنـده مـورد توجـه قـرار گیـرد، ایـن اسـت کـه متناسـب بـا نیازهـای کارفرمایـان، دانش آموختگانـی را تربیـت کننـد کـه بـا الزامـات بـازار کار انطبـاق داشـته باشـند؛ ازایـنرو، دانشـجویان بـرای دسـتیابی بـه مهـارت و تخصـص لازم، تلاش می‌کنند کـه وارد دوره‌هـای تحصیلات تکمیلـی شـوند.

لذا داشتن مدرک مهندسی در دنیای رقابتی امروز به تنهایی کافی نیست و دانش آموختگان مهندسی برای پاسخگویی مؤثر به نیازهای صنعت باید مهارت‌های نرم خود را در کنار مهارت‌های سخت در دوره دانشجویی توسعه دهند. احصای مهارت‌های نرم برای دانشجویان اغلب مورد غفلت قرار گرفته است و از مهم‌ترین مشـکلات آمـوزش مهندسـی در ایـران متناسـب نبـودن آموزش‌های دانشـگاهی بـا الزامـات و اسـتانداردهای صنایـع و نیـز الزامـات بـازار کار اسـت.

در این راستا ادغام مهارت‌های نرم با مهارت‌های سخت برای دانشجویان مهندسی از اهمیتی دوچندان برخوردار است. لذا چهار مهارت اصلی: ارتباطی، تصمیمگیری، مدیریت بر خود و دیگران، و سیاستگذاری و کارآفرینی باید در نظر گرفته شده و به دانشجویان آموزش داده شود.

از سـویی نـگاه آموزشـی و پژوهشـی صـرف در نظـام آمـوزش دانشـگاهی در ایـران، دانشـجویان را پس از فراغـت از تحصیل، با چالش‌های مهارتـی مواجـه می‌کند؛ به طوریکـه اغلـب آنهـا مهارت‌های نـرم موردنیاز برای ورود بـه بـازار را را ندارنـد و لازم اسـت دوره‌های تکمیلـی به منظـور توانمندسـازی در این حوزه مهارت‌هایی کسب کنند.

مهـارت بـه توانایی‌هایی اشـاره دارد کـه الزاماً ذاتـی نیسـت؛ امـا قابـل پـرورش اسـت. ایـن ویژ گیها در مدارس و دانشکده‌ها به سـختی از سـوی مدرسـان آمـوزش داده می‌شود. از این واژه در دنیای کسـب وکار به منظور خصوصاً معرفـی ویژ گی هـای لازم بـرای اسـتخدام و یافتـن جایـگاه مناسـب اسـتفاده می‌شود.

در ایـن راسـتا ضعـف ایـن مهارت‌ها در دانشـجویان مهندسـی چشـمگیرتر از دانشـجویان رشته‌های علـوم انسـانی اسـت؛ چرا کـه دانشـجویان ایـن رشته‌ها در طـول دوران تحصیـل خود با دانـش و مبانی نظری بسـیاری از ایـن مهارت‌ها آشـنا می‌شوند و درصـورت تلاش بیشـتر می‌توانند آن را کاربـردی کننـد.

بـرای ایجـاد تغییـر یـا تحـول در نظـام آموزشـی کشـور کـه تأثیرهـای مسـتقیمی بـر سـایر نظامهـای مدیریتـی، صنعتـی و غیـره دارد، بایـد جایـگاه مهارت‌های نـرم را در کنار مهارتهای سـخت تقویت کرد و در دسـتور کار قـرار داد. کسـب موفقیت در زندگی شـخصی و کاری، نیازمند هـم مهارت‌های سـخت و هـم مهارت‌های نـرم اسـت.

ازجملـه مهارت‌های نرمـی کـه بایـد مـورد توجـه جـدی سیاسـتگذاران آموزشـی و نیـز آموزش پذیـران و دانشـجویان قـرار داده شـود عبارتنـد از: مهارت‌های ارتباطـی، مهارت‌های ادراکـی و تصمیم گیـری، مهارت‌های مدیریـت بـر خـود و دیگـران، مهارت‌های سیاسـتگذاری و کارآفرینـی. بـا کسـب و تقویـت ایـن مهارت‌ها می‌توان شـاهد افزایـش بهره‌وری و نیـز بهبـود رونـد شاخص‌های مرتبـط بـا حکمرانـی شـد.

از سـویی توسـعه و توانمندسـازی ظرفیت‌های دانشـجویان کـه بلافاصلـه پـس از دانش‌آموختگی وارد بـازار کار می‌شوند و رسـالت و نقـش مهمـی در پیشـرفت و آبادانـی کشـور دارنـد، از اهمیـت بسـزایی برخـوردار اسـت. دراین‌بین دانشـجویان رشته‌های مهندسـی کـه اغلـب دانش‌آموختگان آن در جایگاه‌های مختلـف مدیریتـی، سیاست‌گذاری و... قـرار می‌گیرند، بـا مهارت‌ها آشـنایی بسـیار کمـی دارنـد و بـرای توفیـق در جایگاه‌های خطیـر یادشـده، نیـاز اسـت مهارت‌های نـرم به کمـک مهارت‌های سـخت و بهره‌وری را بـه حداکثر برسـانند.

از سـویی، بسـیاری از دانشـجویان و دانش‌آموختگان رشته‌های مهندسـی، درصـدد هسـتند تـا ایده‌های خـود را بـه محصـول تبدیـل کـرده و از ایـن طریـق، هـم بـرای خـود و هـم بـرای دیگـران کارآفرینـی کننـد؛ امـا بـا هیچ‌کدام از فرایندهـای تبدیـل ایـده بـه محصـول آشـنا نیسـتند. لـذا کسـب مهارت‌های لازم در ایـن حـوزه می‌تواند تأثیـر چشـمگیری بـر عملکـرد دانش‌آموختگان و نیـز بهبـود فضـای کسب‌وکار در کشـور بگـذارد.

این پیشنهادها برای بهبود وضعیت فعلی مناسب به نظر می‌رسد: یادگیری از طریق انجام کار (درگیر شدن در چالش‌های صنعت و یادگیری‌های عملی)؛ یادگیـری از طریق آمـوزش (شـرکت در کارگاه‌ها، دوره‌های آموزشـی و مهارت‌آموزی حضـوری یـا غیرحضـوری)؛ خودآموزی (مطالعه از منابع مختلف برای کسب دانش لازم برای مهارت‌ها)؛ عضویـت در شبکه‌های تخصصـی مثـل لینکدین و انجمن‌های حرفه‌ای و تبـادل اطلاعـات با سـایرین؛ تجربه‌اندوزی از شکست‌های خود و دیگران بامطالعه سرگذشت افراد موفق ملی و بین‌المللی؛ آموختـن از تجربه‌های دیگـران (به‌ویژه اعضـای هیئت‌علمی، مهندسـان، مدیـران و دانشـجویان باتجربـه)؛ گرفتن بازخورد از دیگران و برنامه‌ریزی برای رفع یا تعدیل نقاط قابل‌بهبود خود؛ بهره‌گیری از مشاوره‌های علمی و حرفه‌ای.

*علی محمدزاده، دانشجوی دکتری مدیریت دانشگاه تهران

انتهای پیام/۴۱۶۷/